Đầy hơi là một quá trình sinh học bình thường và là điều mọi người thường xuyên trải nghiệm. Nhưng đầy hơi quá mức có thể gây bối rối và khiến bạn cảm thấy khó chịu khi ở xung quanh với người khác. Tuy nhiên, nó thường có thể được kiểm soát với những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống của bạn.
Đầy hơi là gì?
Đầy hơi quá trình tích tụ khí trong hệ thống tiêu hóa có thể dẫn đến khó chịu ở vùng bụng. Hầu hết mọi người đều phải trải qua đầy hơi. Đầy hơi quá mức có thể gây khó chịu cho người bị bệnh. Nó thường xảy ra như là kết quả của việc ăn một số loại thực phẩm, nhưng nó có thể là một dấu hiệu của một tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
Khi ăn, uống hoặc nuốt nước bọt, chúng ta cũng nuốt một lượng không khí nhỏ. Không khí nuốt này được tích tụ trong ruột. Khí trong hệ thống tiêu hóa của chúng ta bao gồm chủ yếu là nitơ và oxy. Khi chúng ta tiêu hóa thức ăn, khí phát triển chủ yếu dưới dạng hydro, metan và carbon dioxide, được giải phóng.
Khi khí tích tụ, cơ thể có thể cần phải loại bỏ nó, hoặc qua miệng, bằng cách ợ hoặc bằng cách cho nó đi qua đường hậu môn.
Đầy hơi thường xảy ra mà ai để ý và nhận thức về nó. Chúng được thải ra ngoài cơ thể không có mùi với số lượng rất nhỏ. Khi có mùi, thường xuất hiện một lượng nhỏ khí lưu huỳnh. Và nếu thức ăn không được tiêu hóa đúng cách, nó cũng bắt đầu phân hủy và giải phóng ra khí.
Nguyên nhân đầy hơi
Nguyên nhân gây đầy hơi có thể là kết quả của các quá trình cơ thể bình thường, hoặc nó có thể xuất phát từ một tình trạng bệnh ảnh hưởng đến hệ thống tiêu hóa của người bệnh.
- Nguyên nhân do nguồn ngoại sinh là những nguồn đến từ bên ngoài: Khi ăn, uống hoặc khi nuốt nước bọt, đặc biệt là nước bọt dư thừa tự sản xuất, do buồn nôn hoặc trào ngược axit chúng ta thường nuốt vào một lượng nhỏ không khí.
- Nguyên nhân nguồn nội sinh nằm trong ruột: Khí được phát sinh như một sản phẩm phụ của quá trình tiêu hóa do một số loại thức ăn hoặc khi thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn.
Khi bất kỳ thức ăn nào không được tiêu hóa hoàn toàn bởi dạ dày hoặc ruột non, chứng đầy hơi có thể xảy ra khi thức ăn được đưa đến ruột già.
Tại sao thực phẩm gây ra nhiều khí hơn?
Thực phẩm gây đầy hơi có thường là những chất cao trong một số các thành phần cấu trúc của thành tế bào vi khuẩn và thực vật, đặc biệt là phụ gia thức ăn thường được sử dụng, chẳng hạn như inulin (một nhóm các polysacarit tự nhiên được sản xuất bởi nhiều loại thực vật). Inulin thuộc về một nhóm các chất xơ được gọi là fructans.
Dưới đây là một số lý do tại sao một số thực phẩm gây ra nhiều khí hơn:
- Đậu: trong đậu có carbohydrate phức tạp rất khó cho con người tiêu hóa. Khi carbohydrate phức tạp di chuyển đến ruột dưới, các vi khuẩn hệ thực vật đường ruột ăn chúng và sản sinh ra khí.
- Không dung nạp Lactose: Khi mọi người tiêu thụ thực phẩm có chứa đường sữa và thiếu các enzyme để phá vỡ nó. Do đó, tạo ra một lượng lớn khí ở một số người.
- Bệnh celiac: Không dung nạp gluten protein khiến một số người bị đầy hơi quá mức khi họ ăn lúa mạch, lúa mì và lúa mạch đen.
- Chất ngọt nhân tạo: Sorbitol và mannitol được tìm thấy trong kẹo, kẹo cao su và thực phẩm ngọt không đường. Một số người bị tiêu chảy, khí khi họ tiêu thụ các chất này.
- Bổ sung chất xơ: vào chế độ ăn có thể gây đầy hơi, đặc biệt nếu chúng có chứa psyllium.
- Đồ uống có ga: có thể gây ra sự tích tụ khí trong đường ruột.
Người bệnh quan tâm đến chế độ ăn uống có thể gây ra đầy hơi nên hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn một cách tốt nhất.
Các nguyên nhân khác của đầy hơi
Một số điều kiện có thể dẫn đến các thực phẩm khác được hấp thụ kém trong đường tiêu hóa, cho phép tăng hoạt động của vi khuẩn:
– Các hội chứng kém hấp thu có thể là kết quả của việc giảm sản xuất enzyme bởi tuyến tụy hoặc các vấn đề với túi mật hoặc niêm mạc ruột.
– Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột là tình trạng có sự gia tăng số lượng hoặc sự thay đổi của các loại vi khuẩn trong đường tiêu hóa trên có thể dẫn đến đầy hơi, đau bụng và đau do tiêu chảy. Hội chứng thường liên quan đến rối loạn nhu động ruột non, và được điều trị bằng kháng sinh.
– Nếu thức ăn qua đại tràng bị chậm lại vì bất kỳ lý do gì, vi khuẩn đã tăng cơ hội lên men vật liệu còn lại. Nếu một người bị táo bón hoặc giảm chức năng ruột vì bất kỳ lý do gì, đầy hơi có thể phát triển.
– Thay đổi thói quen đại tiện có thể là kết quả của những điều sau đây:
- Chất xơ kém
- Ký sinh trùng
- Bệnh viêm ruột
- Tắc ruột (bao gồm cả ung thư )
- Viêm túi thừa
- Chức năng tuyến giáp kém
- Sử dụng các chất ma túy
Triệu chứng đầy hơi
Thường không có triệu chứng khi đầy hơi ở mức bình thường. Thậm chí có thể không nhận thấy khi bạn thải khí trong phần lớn thời gian. Nhưng nếu bị đầy hơi quá mức, bạn có thể:
- Thải khí thường xuyên hơn
- Bị đau, đầy hơi hoặc bụng kêu réo
- Đánh rắm to và có mùi.
Đầy hơi khiến người bệnh đau dai dẳng và khó chịu, gây bối rối và căng thẳng với mọi người xung quanh là những biến chứng chính của đầy hơi.
Tuy nhiên, có thể là một ý tưởng tốt để tìm kiếm lời khuyên nếu:
- Lượng khí dư thừa tích lũy
- Tình trạng đầy hơi xảy ra thường xuyên
- Các triệu chứng bắt đầu trở nên nghiêm trọng hơn
- Khí thường được thải ra một cách không kiểm soát
- Có mùi hôi liên tục
- Triệu chứng cho thấy một tình trạng bệnh tiêu hóa tiềm ẩn có thể xảy ra
- Đau nhói hoặc chuột rút xảy ra ở trong bụng, và những cơn đau thay đổi vị trí
- Có một cảm giác cồng kềnh hoặc cảm giác thắt nút ở bụng khiến người bệnh bị đau và khó chịu.
Đầy hơi nặng và dai dẳng kéo dài có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh tiềm ẩn, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh, các bác sĩ sẽ xem xét cẩn thận chế độ ăn uống và lượng khí được thải ra có thể giúp liên quan đến các loại thực phẩm cụ thể với các triệu chứng và xác định mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Các xét nghiệm chính:
- Nếu cần thiết, có thể sẽ bao gồm đo lượng hydro trong hơi thở của bệnh nhân sau khi người đó ăn thực phẩm nghi ngờ. Do vi khuẩn gây ra trong việc sản xuất hydro, sự gia tăng hydro thở ra được đo bằng kiểm tra hơi thở sẽ gợi ý không dung nạp thực phẩm , với vi khuẩn lên men thực phẩm chưa tiêu hóa để tạo ra khí dư. Sau khi bệnh nhân ăn một loại thực phẩm có vấn đề, xét nghiệm hơi thở sẽ cho thấy sự gia tăng hydro chỉ trong 2 giờ.
- Một thử nghiệm khác có thể là phân tích hàm lượng khí. Điều này sẽ giúp phân biệt khí được tạo ra bằng cách nuốt không khí hay là do khí được sản xuất trong đường tiêu hóa.
- Nếu một bệnh nhân bị đau bụng hoặc có vẻ như bị sưng bụng, chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể sẽ tiến hành chụp X-quang để cho thấy tắc ruột hoặc thủng.
Cách điều trị đầy hơi
Mục tiêu của điều trị đầy hơi là giảm khí và mùi hôi. Can thiệp y tế bao gồm điều trị bằng thuốc kháng sinh nếu nghi ngờ có sự phát triển quá mức của vi khuẩn hoặc nghi ngờ nhiễm trùng ký sinh trùng.
Một số nghiên cứu đầy hứa hẹn đã điều tra việc cho ăn các chủng vi khuẩn không gây khó chịu (sử dụng men vi sinh) để loại bỏ vi khuẩn gây khó chịu, mặc dù không có phương pháp điều trị nào được thiết lập vào thời điểm này. Điều tiết chức năng ruột là cần thiết. Táo bón nên được điều trị bằng tăng chất xơ hoặc thuốc nhuận tràng nhất định.
Trong trường hợp lo lắng khiến người bệnh nuốt không khí, người bị ảnh hưởng nên tìm bác sĩ tư vấn sức khỏe để thay đổi thói quen.
Cách giảm đầy hơi tại nhà
Đầy hơi thường liên quan đến chế độ ăn uống, và đôi khi liên quan đến những thói quen hàng ngày của một người. Biện pháp khắc phục tại nhà là bắt đầu cố gắng loại bỏ các thực phẩm có vấn đề khỏi chế độ ăn uống. Đối với nhiều người, đây là một quy trình về cách làm giảm hoặc ngăn ngừa khí quá mức hoặc đầy hơi.
- Điều này có thể quan sát cẩn thận để nhận thấy những thực phẩm gây tăng khí. Giữ một cuốn nhật ký thực phẩm. Bất kỳ loại thực phẩm sản xuất khí nào cũng có thể được loại bỏ khỏi chế độ ăn kiêng cho đến khi người bệnh cảm thấy nhẹ nhõm hơn.
- Nếu phương pháp trên không hiệu quả, một cách tiếp cận hạn chế hơn là bắt đầu với số lượng thực phẩm an toàn rất hạn chế và thêm một loại thực phẩm mới cứ sau 48 giờ để xác định nhóm thực phẩm hoặc nhóm thực phẩm nào gây ra đầy hơi. Nếu thực phẩm gây đầy hơi được tìm thấy, thì người bị ảnh hưởng có thể tránh ăn những loại thực phẩm đó.
- Nếu bạn bị vấn đề không dung nạp đường sữa, hãy loại bỏ tất cả các thực phẩm từ sữa ra khỏi chế độ ăn trong vòng 10 – 14 ngày để đánh giá hiệu quả của chứng đầy hơi. Enzyme lactase, hỗ trợ tiêu hóa đường sữa, có sẵn ở dạng lỏng và dạng viên mà không cần bác sĩ kê đơn (Lactaid, Lactrase, bơ sữa). Thêm một vài giọt lactase lỏng vào sữa trước khi uống hoặc nhai viên thuốc lactase ngay trước khi ăn giúp tiêu hóa các thực phẩm có chứa đường sữa.
- Nếu ợ hơi là một vấn đề, hãy tránh các hành vi khiến người bị ảnh hưởng nuốt không khí, chẳng hạn như nhai kẹo cao su hoặc ăn kẹo cứng. Ăn chậm lại.
- Nói chung, tránh ăn quá nhiều vì điều này góp phần gây đầy hơi cũng như béo phì. Hạn chế thực phẩm giàu chất béo để giảm đầy hơi và khó chịu. Dạ dày sẽ rỗng nhanh hơn, cho phép khí di chuyển vào ruột non.
Các biện pháp tự nhiên và tại nhà có thể hoặc không thể chữa khỏi hoặc loại bỏ đầy hơi kéo dài. Ở một số người, biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp giảm triệu chứng. Người bị bệnh được khuyến khích thảo luận về các biện pháp khắc phục tại nhà và các triệu chứng với bác sĩ hoặc các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
Thuốc điều trị đầy hơi
Nếu người đó không muốn tránh các thực phẩm gây ra khí, nhiều loại thuốc không kê đơn (OTC) có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh.
- Beano là một chất bổ sung enzyme có thể hữu ích với việc ăn đậu. Nó chứa enzyme tiêu hóa đường mà cơ thể thiếu để tiêu hóa đường trong đậu và nhiều loại rau. Beano không có tác dụng đối với khí gây ra bởi đường sữa hoặc chất xơ. Beano có thể được mua mà không cần bác sĩ kê đơn. Thêm 3-10 giọt mỗi khẩu phần ngay trước khi ăn đậu và rau để phá vỡ các loại đường sản xuất khí trong quá trình tiêu hóa.
- Các thuốc kháng axit như Mylanta II, Maalox II và Di-Gel, có chứa simethicon (còn được gọi là thuốc chống khí), một chất tạo bọt kết hợp với bọt khí trong dạ dày để khí dễ dàng bị loại bỏ hơn. Tuy nhiên, những loại thuốc này không có tác dụng đối với khí đường ruột. Đây có thể được thực hiện trước bữa ăn. Liều dùng khác nhau.
- Viên than hoạt tính (Charcocaps) có thể cung cấp cứu trợ từ khí trong ruột kết. Có thể giảm khí nếu uống thuốc trước và sau bữa ăn. Liều thông thường là 2-4 viên uống ngay trước khi ăn và một giờ sau bữa ăn.
- Một số loại thuốc theo toa có thể giúp giảm các triệu chứng, đặc biệt nếu bạn bị rối loạn như hội chứng ruột kích thích. Một số loại thuốc như metoclopramide (Reglan) cũng đã được chứng minh là làm giảm tình trạng khí bằng cách tăng hoạt động của ruột.