Viêm dạ dày ruột là một tình trạng bệnh rất phổ biến gây ra tiêu chảy và nôn mửa. Nó thường được gây ra bởi vi khuẩn hoặc virus. Ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi lứa tuổi, nhưng đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ.
Bệnh viêm dạ dày ruột là gì?
Viêm dạ dày ruột là một căn bệnh phát triển bởi sự nhiễm trùng và viêm của hệ thống tiêu hóa. Các triệu chứng điển hình bao gồm chuột rút bụng, tiêu chảy và nôn mửa. Trong nhiều trường hợp, tình trạng sẽ tự lành trong vòng vài ngày, đây là một dạng viêm loét dạ dày thường gặp.
Biến chứng chính của bệnh là mất nước, nhưng điều này có thể được ngăn chặn. Một người bị bệnh viêm ruột dạ dày nặng có thể cần truyền dịch tĩnh mạch. Một số nguyên nhân gây viêm dạ dày ruột ở người lớn bao gồm virus, vi khuẩn, độc tố vi khuẩn, ký sinh trùng, hóa chất đặc biệt và một số loại thuốc.
Viêm dạ dày ruột cấp tính
Bệnh viêm dạ dày ruột cấp tính là hiện tượng viêm niêm mạc ruột do nhiễm trùng gây ra. Các loại virus, vi khuẩn gây bệnh thường lây lan qua sự tiếp xúc với người bệnh, các thực phẩm hoặc do sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Các vấn đề hay gặp nhất ở bệnh nhân chính là tình trạng bị mất nước.
Triệu chứng viêm dạ dày ruột
Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là:
- Tiêu chảy
- Buồn nôn
- Nôn
- Đau bụng quặn thắt.
Nhiều người cũng gọi hội chứng viêm dạ dày ruột là “cúm dạ dày”. Điều này đôi khi có thể gây nhầm lẫn vì các triệu chứng cúm bao gồm:
- Đau đầu
- Đau nhức cơ bắp
- Triệu chứng hô hấp
- Cúm không liên quan đến đường tiêu hóa.
Nhiễm virus là nguyên nhân viêm dạ dày ruột phổ biến nhất; nhưng vi khuẩn, ký sinh trùng và các bệnh do thực phẩm (như từ động vật có vỏ bị ô nhiễm bởi nước thải hoặc tiêu thụ động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín từ nước bị ô nhiễm) cũng có thể là tác nhân gây bệnh. Nhiều người bị nôn mửa và tiêu chảy phát triển từ các loại nhiễm trùng hoặc kích thích này nghĩ rằng họ bị ” ngộ độc thực phẩm “.
Mức độ nghiêm trọng của viêm dạ dày ruột truyền nhiễm phụ thuộc vào khả năng chống nhiễm trùng của hệ thống miễn dịch. Chất điện giải (bao gồm các hóa chất thiết yếu như natri, kali và clorua) có thể bị mất trong chất nôn và dịch tiêu chảy.
Hầu hết mọi người dễ dàng phục hồi sau một đợt nôn và tiêu chảy ngắn bằng cách uống nhiều nước để thay thế lượng nước đã mất và sau đó dần dần chuyển sang chế độ ăn bình thường. Nhưng đối với những người khác, đặc biệt là trẻ sơ sinh và người già, việc mất dịch cơ thể với viêm dạ dày ruột có thể gây mất nước, đây có thể là một căn bệnh đe dọa đến tính mạng trừ khi được điều trị.
Nguyên nhân
Viêm dạ dày ruột có nhiều nguyên nhân. Virus và vi khuẩn là phổ biến nhất.
Virus (Norovirus , Rotavirus, Adenovirus, Parvovirus và Astroviruses)
- Norovirus – Năm mươi đến bảy mươi phần trăm các trường hợp viêm dạ dày ruột ở người lớn là do norovirus. Virus này rất dễ lây lan và lây lan nhanh chóng. Norovirus là nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh
- Rotavirus – cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy nặng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trước khi vắc-xin rotavirus được giới thiệu vào năm 2006. Trước đó, hầu hết trẻ em đã bị nhiễm rotavirus trước 5 tuổi
- Adenoviruses – Loại virus này phổ biến nhất gây ra bệnh hô hấp. Tuy nhiên, các bệnh khác có thể do adenovirus gây ra và bao gồm viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng bàng quang và phát ban da.
- Parvoviruses – Bocavirus ở người có thể gây bệnh này thuộc họ Parvoviridae.
- Astroviruses – Nhiễm Astrovirus là nguyên nhân thường gặp thứ ba gây viêm dạ dày ruột ở trẻ sơ sinh.
Ký sinh trùng và động vật nguyên sinh (Giardia, Cryptosporidium)
Những sinh vật nhỏ bé này thường ít chịu trách nhiệm cho kích thích ruột. Một người có thể bị nhiễm một trong những thứ này khi uống nước bị ô nhiễm. Bể bơi là nơi phổ biến để tiếp xúc với các ký sinh trùng này.
Vi khuẩn (Clostridium difficile , Salmonella, Shigella và Campylobacter và E coli)
- Vi khuẩn có thể gây viêm ruột dạ dày trực tiếp bằng cách lây nhiễm vào niêm mạc dạ dày và ruột. Một số vi khuẩn như Staphylococcus aureus tạo ra độc tố là nguyên nhân gây ra các triệu chứng. Staph là một nguyên nhân phổ biến của ngộ độc thực phẩm .
- Nhiễm Escherichia coli có thể gây ra các biến chứng đáng kể. E. coli (một loại vi khuẩn) có thể gây biến chứng ở khoảng 10% số người bị ảnh hưởng.
Các nguyên nhân khác
Viêm dạ dày ruột không truyền nhiễm cho người khác có thể do độc tố hóa học, thường thấy nhất ở hải sản, dị ứng thực phẩm, kháng sinh và các loại thuốc khác.
Phác đồ điều trị viêm dạ dày ruột
Chữa viêm dạ dày ruột bao gồm tự chăm sóc và các biện pháp khắc phục tại nhà nhằm mục đích giữ cho bệnh nhân tránh mất nước. Điều trị có thể là cần thiết nếu bệnh nhân bị mất nước và cần truyền dịch tĩnh mạch (IV) để bổ sung lượng nước đã mất. Đôi khi kháng sinh có thể được cung cấp để điều trị một số bệnh nhiễm trùng. Thuốc chống nôn có thể được sử dụng để điều trị buồn nôn và nôn. Thuốc chống tiêu chảy để giảm tần suất và lượng tiêu chảy đôi khi được khuyến nghị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy.
Để giúp giảm bớt các triệu chứng:
- Uống nhiều nước để tránh mất nước – Bạn cần uống nhiều hơn bình thường để thay thế chất lỏng bị mất do nôn mửa và tiêu chảy. Nước là tốt nhất, nhưng bạn cũng có thể thử nước trái cây và súp.
- Uống paracetamol khi sốt hoặc đau nhức.
- Nghỉ ngơi nhiều.
- Nếu bạn cảm thấy thích ăn, hãy thử một lượng nhỏ thực phẩm đơn giản, chẳng hạn như súp, gạo, mì ống và bánh mì.
- Sử dụng đồ uống bù nước đặc biệt mua từ các hiệu thuốc nếu bạn có dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như khô miệng hoặc nước tiểu sẫm màu, tìm hiểu thêm cách điều trị mất nước.
- Dùng thuốc chống nôn (như metoclopramide) và thuốc chống tiêu chảy (như loperamid) nếu bạn cần – một số loại có sẵn từ các hiệu thuốc, nhưng nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc. Bạn cũng có thể hỏi dược sĩ hoặc bác sĩ để được tư vấn về việc dùng thuốc có phù hợp hay không.
Viêm dạ dày ruột có thể lây lan rất dễ dàng, vì vậy bạn nên rửa tay thường xuyên trong khi bạn bị bệnh và nghỉ làm hoặc đi học ít nhất 48 giờ sau khi các triệu chứng đã hết, để giảm nguy cơ truyền bệnh cho mọi người xung quanh. Việc chăm sóc bệnh nhân viêm dạ dày ruột cấp cũng rất quan trọng